Mijn gladhaar Kelsa heeft een grijs snuitje (al jaren trouwens), maar tot haar 13e is ze altijd als een jonge hond actief en vrolijk gebleven. Het heeft altijd iets aandoenlijks, vind ik, als een hond een grijs koppie krijgt. Als je een oudere hond in die grijs omrande ogen kijkt en hij je met zo’n speciale blik aankijkt, lijkt het net alsof hij alle wijsheid in pacht heeft.

Waar ik vroeger super consequent was, geef ik langzamerhand toe aan de wensen van een ouder wordende (en uitgekookte) terriër. Over het algemeen is ze altijd behoorlijk gehoorzaam geweest, maar nu worden kleine onregelmatigheden vanwege haar leeftijd haar vergeven. In plaats van zelf op de bank c.q. mijn schoot te springen, verwacht mevrouw wat meer service. De voorpootjes worden tegen de bank gezet en het koppie wordt verwachtingsvol naar mij opgeheven. En, Brave Hendrik die ik ben, geef toe en geef haar de gewenste assistentie. Waarna madam zich prins(es)heerlijk installeert; een dankjewel kan er niet eens vanaf.

Het mooie is dat ze blijkbaar wel kan springen, want soms loop ik de woonkamer binnen en dan ligt ze daar pontificaal in de stoel: kussentje in de rug en je zou haast een glaasje Advokaat met slagroom in haar poot verwachten. Al die kleine aftakelingetjes sluipen vaak langzaam in de dagelijkse routine, maar plotseling word je geconfronteerd met de harde feiten. Van de een op de andere dag is dat "ouder worden" niet meer zo aandoenlijk.

Op een ochtend word ik wakker en merk dat Kelsa (dan 13 jaar) 's nachts niet naast me is komen liggen. Ze ligt nog op haar kussen, ogen open, oren gespitst, want natuurlijk heeft ook zij de wekker gehoord en kent ze de ochtendroutine uit haar hoofd. Maar waarom staat ze dan niet kwispelend te wachten tot we naar buiten gaan? De hele tijd dat ik bezig ben, blijft ze roerloos liggen en alleen haar ogen volgen mij. "Kom, we gaan uit", zeg ik voorzichtig. Pas dan komt ze overeind. Nou ja, ze doet een poging, maar het ziet er allemaal stuntelig uit.

Ze is haar balans kwijt en de gladde vloer geeft haar pootjes geen steun. Ik help haar een handje en zet haar overeind. Als een zoutzak blijft ze staan, haar kop en hals blijven op dezelfde lijn als haar rug. Alleen haar ogen draaien naar boven, zodat een stukje wit van haar ogen te zien is. Het is duidelijk dat ze haar kop niet verder kan optillen.

De wandeling wordt tergend langzaam gelopen, in telgang en met héle kleine stapjes. Zelfs poepen schijnt ze ongemakkelijk te vinden. Ze heeft duidelijk pijn in nek en schouders. We keren "snel" om en gaan sjokkend naar huis. Een afspraak bij de dierenarts is vlug gemaakt. Tja, leeftijd, slijtage, ontsteking, artrose, het kan een aantal oorzaken hebben... Voorlopig even een paar pijnstillers om hier bovenop te komen.

Het lopen gaat een tijdlang inderdaad een stuk beter. Ze kan haar kop weer redelijk goed optillen, kan het alle kanten opdraaien en eet brokjes weer zonder problemen van de grond op. Toch is ze niet helemaal 100%. Tuurlijk is het de leeftijd - je wordt oud en dus strammer. Je maakt je niet meer zo druk om wat er om je heen gebeurd en die kat die vlak voor je de straat over rent? Ach, ook Kelsa's ogen zijn iets aangetast door staar en vaak ziet ze die kat niet eens.

Ik denk dat haar gezichtsveld niet verder dan een paar meter reikt. Alles wat daarbuiten gebeurd, had net zo goed in een ander land kunnen liggen, want het wordt niet meer geregistreerd. Niet dat mijn fox een kattenjager is, maar een op zÂ’n minst even een versnelde pas en een attente houding had ik wel verwacht.

Dan volgt echter de volgende stap; de routine die ons al jaren op de been houdt, wordt ondersteboven gegooid. 's Avonds het laatste blokje om: ze reageert nauwelijks op mijn uitnodiging en blijft liggen waar ze is. "Sorry, maar je moet eruit! Je kàn 't niet ophouden tot morgenochtend." (Kelsa is trouwens altijd heel handig geweest in het negeren van mijn logische redenatie.) Ik til haar op, zet haar voorzichtig op de grond en langzaam sjokt ze achter me aan mee naar buiten.

Tergend langzaam. Als ze al loopt is het in telgang en vaak ook mank, ze staat lange tijd stil en staart lange tijd apathisch in het niets. Het is niet dat ze niet kàn of wìl lopen. Soms gaat het een paar minuten goed en loopt ze netjes (rustig weliswaar) achter me aan, om vervolgens roerloos te blijven staan. Ik snap er niets van. Had ik eerst een hond waarmee ik blindelings kon lezen en schrijven, nu spreekt ze een andere taal en er is geen woordenboek bij geleverd. Is dit een teken dat Kelsa aan het dementeren is?

Het geheel lijkt ook haar aanhankelijkheid naar mij toe aan te tasten; was ze een paar maanden geleden nog "mijn schaduw", nu laat ze me vaak de kamer uit lopen, zonder mee te willen gaan. Zeer ontypisch voor Kelsa. Vroeger was er altijd een soort wedstrijd tussen ons twee: Kelsa hield me dag en nacht in de gaten en ik kon werkelijk geen stap verzetten of ze sprong wakker, klaar voor actie, afwachtend of er iets leuks ging gebeuren.

Ik maakte er altijd een spel van om vervolgens zó de deur uit te gaan, wetend dat Kelsa me als een schaduw volgde en precies wist hoe ze de kleinste opening kon benutten om vooral niet thuis te hoeven blijven. Haar reactievermogen was altijd feilloos en ik moest er altijd om lachen. Nu moet ik opletten dat ik de liftdeur langer openhoud, anders zit ze geheid klem tussen de deuren.

Ik heb dus maar snel weer een nieuwe afspraak bij de dierenarts gemaakt. We besluiten een röntgenfoto van haar nek en rug te maken. Met een (hopelijk) beter aantoonbare verklaring, kan de medicatie meer gericht worden op de specifieke diagnose. De risico's van een (lichte) narcose bij een oude hond zal ik dan maar moeten accepteren. Alles beter dan je hond zó te zien aftakelen en lijden.

De foto's zijn duidelijk en de uitkomst is inderdaad artrose. We krijgen een nieuw medicijn mee naar huis. Hopelijk geeft dat over de komende weken wat verlichting van de pijn en het ongemak. In overleg met m'n dierenarts besluit ik ook contact op te nemen met een dierenarts die gespecialiseerd is in de orthomanuele geneeskunde. Alles om m'n gladhaar een handje te helpen. Ik heb er geen problemen mee dat het tempo een stuk lager ligt, dat kan ik 't arme beest niet kwalijk nemen. Maar dat onlogische stilstaan en nietsdoen, dat haalt voor mij de charmes uit het ouder worden van mijn hond.

Met de röntgenfoto's die bij mijn eigen dierenarts waren genomen onder m'n arm, zitten we braaf in de wachtkamer van dr. Aharon. Voordat we de behandelkamer in gaan, moet ik eerst een stukje met Kelsa over het tuinpad lopen. Natuurlijk loopt ze op dat moment niet mank en ligt het tempo redelijk. Net als bij de tandarts, op dàt moment is de kiespijn over!

Op tafel ziet dr. Aharon direct dat enkele wervels verkeerd staan. Ze vuurt vragen op me af en ik geef zo goed als mogelijk antwoord. Hals, rug en bekken worden onder handen genomen; alles wat dr. Aharon doet, wordt duidelijk uitgelegd. Kelsa geeft geen kik en neemt dankbaar een paar brokjes in ontvangst. Over 2 weken terugkomen, is het advies.

Ik krijg wat opdrachten mee voor thuis - de spieren op schouders en achterhand, evenals de nek, moeten vóór iedere wandeling gemasseerd worden. Dat laatste vindt madam wel erg prettig: terwijl ze languit op de bank ligt, gaan haar oogjes dicht en ze is gepikeerd als ik stop en haar op de grond zet voor de wandeling. Ze loopt echter binnen een paar dagen al wat vlotter en ze is niet meer mank. Jippie!

De tweede sessie is meer een snelle controle, kijken of alles goed gaat. Toch nog twee werveltjes rechtzetten. "Kom over drie maanden maar terug." Dat klinkt lekker positief - ik zie 't weer helemaal zitten. Een week later gaat het echter plotseling bergafwaarts. Balen!

Ik doe alles wat ik moest doen: masseren van de spieren, niet laten springen, geen trappenlopen; waarom gaat het toch mis? Helaas is dr. Aharon net een paar dagen naar een congres in het buitenland, dus bij mijn eigen dierenarts wat extra pijnstillers halen om het weekend door te komen; ze heeft dat echt nodig. Maandagochtend direct bellen en dinsdagochtend kan ik gelijk terecht. Ja hoor, toch een paar wervels die weer verkeerd zitten. Twee keer duwen en alles zit weer goed.

Ik ben opgelucht en nog belangrijker: na twee dagen loopt Kelsa weer als een tierelier! Wat!? Ik ben er net te laat bij en hup, madam springt voor het eerst sinds maanden weer als vanouds via een krukje op bed! (Niet doorvertellen, hoor!!)

Sindsdien gaat het steeds beter met Kelsa. Ze is weer actief in huis, loopt me weer overal achterna en glipt achter me langs door de deuropening, net als vroeger. Ze heeft weer praatjes en reageert alert als de deurbel gaat. Ze is natuurlijk bejaard en zal nooit meer dat hoge tempo van vroeger halen, dus ik moet nog steeds oppassen met het te snel dichttrekken van de deur, maar ik ben dik tevreden.

Ze is dus niet dement (nog niet!), het was dus pure pijn dat ze niet wou/kon lopen. Na 30 jaar ervaring met tientallen honden, maak ik nog zulke simpele basisfouten. Zucht. Er zijn dagen dat ze weinig zin heeft en dat respecteer ik; zíj bepaalt het tempo. Maar andere dagen kunnen we lekker naar de duinen (niet over het zand, maar netjes op de verharde paden blijven) of lopen we weer langs weilanden en tippelt ze aardig mee. Soms heeft ze er aardig de pas in en moet ik gewoon lachen om haar haast.

Ik heb m'n charmante oude dame weer terug. Het zinloze wachten tot madam een stap wil zetten, is gelukkig voorbij! Een typische omschrijving voor een foxterriër is een actief karakter en ik moet zeggen: Kelsa is bijzonder actief voor een hond die over een maand veertien jaar hoopt te worden.

Dr. Aharon, hartelijk dank voor het verhelpen van Kelsa's problemen! Zonder deze behandeling had ze er nooit bovenop gekomen; ik heb nu mijn vrolijke maatje weer terug.

Ik zit echter met een nieuw probleem: ik weet dat het niet mag, maar als we uitgaan staat ze te springen en te dansen alsof ze 6 jaar oud is. Vorige maand sprong ze geheel onverwachts over het hekje om in het perkje te kunnen plassen. En een paar dagen geleden trok ze plotseling een spurt omdat ze besloot een kudde schapen verder het weiland in te drijven (ik schaamde me dood; gelukkig heeft de boer niets gezien). Ik moest de longen uit m'n lijf schreeuwen om haar op tijd te laten stoppen. Hoe hou je zo'n 14-jarige fox rustig?!?!